Triển vọng kinh tế Mỹ 2024 sẽ ra sao?
Published on: 31/01/2024
Không lâu trước đây, Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (FED) đã thông báo rằng chiến dịch tăng lãi suất đã kết thúc và dự kiến chi phí vay sẽ giảm 0,75 điểm phần trăm trong năm tới. Nhiều người đã dự báo rằng FED sẽ hạ lãi suất, nhưng họ vẫn ngạc nhiên trước sự “linh hoạt” của ngân hàng trung ương. Chủ tịch FED Jerome Powell đã có sự thay đổi lớn về quan điểm chính sách tiền tệ. Trước đó, ông nói rằng chưa thể nói trước về việc hạ lãi suất, nhưng vào ngày 13/12, ông cho biết FED đã bàn luận về việc bắt đầu nới lỏng chính sách.
Điều này có ảnh hưởng lớn đến thị trường. Bên cạnh việc dự báo lạm phát sẽ giảm trong năm sau, ông Powell cũng tỏ ra lạc quan hơn về việc ngăn ngừa suy thoái kinh tế, nhấn mạnh rằng nền kinh tế Mỹ đang đi về một cú hạ cánh êm ái. Theo Bloomberg, “ngày FED” đã là ngày tốt nhất cho thị trường kể từ năm 2009, khi tất cả các loại tài sản chủ yếu đều tăng ít nhất 1% nhờ vào sự linh hoạt của FED. Theo cuộc thăm dò mới nhất của Ngân hàng Mỹ (Bank of America) với các nhà quản lý quỹ toàn cầu, tâm lý lạc quan của thị trường đang ở mức cao nhất trong gần hai năm. Hai phần ba số người được hỏi dự đoán rằng nền kinh tế toàn cầu sẽ có một cú hạ cánh mềm, 80% tin rằng lạm phát sẽ giảm xuống mức thấp hơn, trong khi một lượng lớn người dự đoán lợi suất trái phiếu chính phủ sẽ giảm trong vòng một năm tới.
Tuy có nhiều điều mang lại niềm hạnh phúc cho công chúng, đặc biệt là ở Mỹ, lạm phát chung trong Eurozone giảm từ 10% xuống còn 2,4% trong một năm qua. Con số này chỉ cao hơn một chút so với mục tiêu của Ngân hàng Trung ương châu u. Ở Mỹ, tỷ lệ lạm phát đang ở mức 3,1%, trong khi ở Anh là 3,9%. Thú vị là, sự sụt giảm kinh tế Mỹ, mà nhiều người đã lo sợ, vẫn chưa xảy ra. Người tiêu dùng Mỹ đã chứng tỏ sự kiên cường và hồi phục nhanh chóng, nhờ có một thị trường lao động vững chắc. Tuy nhiên, vẫn có nhiều lý do để thận trọng. Nhà đầu tư thường nhạy cảm và thường phản ứng quá mạnh với những tín hiệu tích cực, trong khi có thể bỏ qua những tín hiệu tiêu cực. Có ba lý do khiến "kịch bản Goldilocks" mà nhiều nhà quản lý quỹ kỳ vọng vẫn còn xa vời, bao gồm lạm phát thấp, giảm lãi suất quyết liệt và tăng trưởng mạnh mẽ.
Đầu tiên, mặc dù các ngân hàng trung ương hàng đầu khẳng định rằng cuộc chiến chống lạm phát vẫn chưa đạt được thắng lợi, thị trường hiện tỏ ra như đang xem xét tình hình như là "đã xong". Một số nhà đầu tư vẫn tin rằng lạm phát chỉ là tạm thời, mặc dù lạm phát vẫn duy trì ở mức cao hơn nhiều so với dự đoán. Trong khi lạm phát hàng hóa có những dấu hiệu tích cực, lạm phát dịch vụ vẫn duy trì ở mức cao. Trong tháng trước, lạm phát lõi của Mỹ (loại trừ giá thực phẩm và năng lượng biến động) đã tăng lên. Ở các nền kinh tế phát triển, tốc độ tăng lương hiện đang cao hơn nhiều so với mục tiêu của các ngân hàng trung ương.
Hơn nữa, khi "quỷ lạm phát" đã được giải phóng, rất khó để đưa nó quay trở lại trong lọ. Một rủi ro đáng kể trong năm 2024 là giá cả có thể gia tăng mạnh, đặc biệt là trong bối cảnh môi trường chính trị biến động và lạm phát dịch vụ vẫn đang tăng lên. Thứ hai, một cú hạ cánh mềm không bao giờ là nhiệm vụ dễ dàng. Lịch sử cho thấy, ngăn chặn lạm phát mà không gây ra tình trạng gia tăng thất nghiệp cùng suy thoái nghiêm trọng là rất khó khăn. Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng kinh tế toàn cầu hiện đã chậm lại. Nền kinh tế Mỹ vẫn khỏe mạnh, nhưng Eurozone có nguy cơ rơi vào suy thoái kỹ thuật vào cuối năm nay, còn kinh tế Anh đã suy yếu trong thời gian dài.
Tại Mỹ, FED dường như quan tâm hơn đến tăng trưởng hơn là lạm phát. Chủ tịch FED Powell đã nêu rõ rằng ông nhận thức rủi ro khi giữ lãi suất ở mức cao quá lâu và hiểu rằng FED sẽ cần bắt đầu thực hiện chính sách nới lỏng trước khi lạm phát đạt mức mục tiêu 2%, nhằm tránh cho nền kinh tế rơi vào trạng thái trì trệ. Sự nhạy cảm ngày càng tăng của FED đối với tăng trưởng đã khiến các nhà đầu tư trái phiếu thường nhìn nhận các đợt cắt giảm lãi suất mạnh mẽ là có liên quan đến suy thoái kinh tế. Thứ ba, mọi kỳ vọng đều đi kèm với hậu quả. Quyết định bất ngờ của FED về chính sách đã làm cho điều kiện tài chính trở nên lỏng lẻo hơn. Lợi suất trái phiếu 10 năm của Mỹ đã giảm xuống 3,8% từ mức khoảng 5% vào cuối tháng 10. Đồng USD tiếp tục giảm giá và thị trường chứng khoán Mỹ đạt mức cao mới, trong khi chênh lệch trái phiếu doanh nghiệp đang dần thu hẹp.
Mặc dù điều kiện tài chính lỏng lẻo có thể thúc đẩy hoạt động kinh tế, nhưng nó lại làm tăng khả năng khó khăn trong việc kiểm soát lạm phát và có thể đẩy FED phải thực hiện chính sách thắt chặt hơn. Trong bản báo cáo mới nhất, Torsten Slok, chuyên gia tại Apollo Global Management, một công ty quản lý đầu tư toàn cầu, đã chú ý: "Quyết định xoay trục của FED đã làm cho mục tiêu đưa lạm phát trở lại mức 2% trở nên phức tạp hơn... Và khi chúng ta tiến vào năm 2024, có khả năng FED sẽ chuyển từ thái độ ôn hòa sang thái độ cứng rắn một lần nữa." Cho đến nay, việc FED điều chỉnh để ngăn chặn một cú hạ cánh cứng cho nền kinh tế Mỹ đã được coi là một kỳ tích. Tuy nhiên, vẫn còn quá sớm để kết luận rằng nền kinh tế lớn nhất thế giới đã thành công trong việc thực hiện một cú hạ cánh mềm.